Jane Austen, urodzona 16 grudnia 1775 roku w Steventon w Hampshire, jest jedną z najbardziej znanych i cenionych autorek w literaturze angielskiej. Jej powieści, takie jak „Duma i uprzedzenie”, „Rozważna i romantyczna” oraz „Emma”, są nie tylko klasykami literatury, ale także źródłem niekończących się adaptacji filmowych, teatralnych i telewizyjnych. Austen zmarła 18 lipca 1817 roku w Winchester.
Portret Jane Austen, wykonany przez jej siostrę Cassandrę
Wczesne lata i edukacja
Jane Austen była siódmym z ośmiorga dzieci pastora George’a Austena i jego żony Cassandry. Jane większość edukacji pobierała w domu, nie licząc pobytu z siostrą w 1783 roku w Southampton oraz w prywatnej szkole w Reading w latach 1785–1786. Rodzina Austenów miała rozległą bibliotekę, która stała się podstawą literackich inspiracji Jane.
Dom w Chawton, w którym mieszkała Jane Austen, obecnie muzeum jej poświęcone
Początki twórczości literackiej
Jane Austen zaczęła pisać w bardzo młodym wieku. Jej pierwsze prace, często humorystyczne i satyryczne, były kierowane do rodziny i bliskich przyjaciół. W wieku dwudziestu lat Austen napisała pierwsze wersje „Rozważnej i romantycznej” oraz „Dumy i uprzedzenia”, choć książki te miały zostać opublikowane dopiero wiele lat później.
Sukcesy literackie
Pierwsza opublikowana powieść Jane Austen, „Rozważna i romantyczna” (Sense and Sensibility), ukazała się w 1811 roku i od razu zdobyła popularność. Następne były „Duma i uprzedzenie” (Pride and Prejudice) w 1813 roku, „Mansfield Park” w 1814 roku i „Emma” w 1815 roku. Wszystkie te książki były publikowane anonimowo, podpisane jedynie jako „by a Lady” (przez Damę), co było typowe dla kobiet piszących w tamtym okresie.
Jej powieści, osadzone w świecie angielskiej prowincji, wnikliwie analizują relacje międzyludzkie, zwłaszcza te dotyczące małżeństwa, statusu społecznego i ekonomii. Austen była mistrzynią charakterystyki i ironii, a jej obserwacje społeczne były celne i głęboko przenikliwe.
Ostatnie lata i śmierć
W ostatnich latach swojego życia Jane Austen zaczęła odczuwać poważne problemy zdrowotne. Uważa się, że cierpiała na chorobę Addisona lub chłoniaka Hodgkina, choć dokładna przyczyna jej choroby nie jest znana. Pomimo złego stanu zdrowia, Austen kontynuowała pisanie.
Jane Austen zmarła 18 lipca 1817 roku w Winchester w wieku 41 lat w ramionach swojej siostry. Podczas późniejszych badań kryminalistycznych na paśmie włosów Austen, pamiątce często przechowywanej w tamtych czasach, wykryto ślady arszeniku, które mogą wskazywać, że mogła ona umrzeć z powodu zatrucia arszenikiem. Arszenik był często stosowany przez lekarzy w tamtym czasie. Jej lekarz mógł próbować wyleczyć chorobę i w rezultacie ją zabił.
Ostatnie powieści Jane, „Opactwo Northanger” i „Perswazje”, zostały opublikowane pośmiertnie. Były to pierwsze powieści opublikowane pod jej nazwiskiem.
Miejsce spoczynku
Jane Austen została pochowana w Katedrze w Winchester, jednej z największych katedr w Anglii. Jej grób znajduje się w północnej nawie, a epitafium na nagrobku skupia się głównie na jej pobożności i osobistych cnotach, nie wspominając o literackich osiągnięciach. Dopiero w 1870 roku, dodano tablicę wspominającą jej twórczość literacką. Co ciekawe w pogrzebie Jane uczestniczyły tylko 4 osoby. W chwili śmierci nie była ona szczególnie sławna, więc rodzina zorganizowała szybką ceremonię w katedrze, do której miała prawo jako córka duchownego. W tamtym czasie w pogrzebach kobiet uczestniczyli tylko krewni płci męskiej.
Katedra w Winchester
Tablica na grobie Jane Austen
Tablica pamiątkowa w katedrze w Winchester
Popiersie Jane Austen w katedrze
Jane Austen pozostaje jedną z najważniejszych autorek w literaturze angielskiej. Jej powieści są stale wznawiane, analizowane i adaptowane, a jej wpływ na kulturę popularną jest nie do przecenienia. Austen jest również symbolem niezależnej kobiety, która mimo ograniczeń społecznych i zdrowotnych, stworzyła dzieła o ogromnej wartości literackiej.
Jej prace były pionierskie w ukazywaniu życia codziennego kobiet i ich zmagań w patriarchalnym społeczeństwie. Austen łączyła w swoich książkach błyskotliwą obserwację społeczną z subtelnym humorem, tworząc postaci, które są żywe i autentyczne do dziś.
