Gdy myślimy o cmentarzach, często wyobrażamy sobie smutne, ciche miejsca, gdzie panuje żałoba i zaduma. Jednak istnieje jedno miejsce na świecie, które jest zupełnie inne – Wesoły Cmentarz w Sapanta w Rumunii (rum. Cimitirul Vesel). To miejsce jest pełne kolorów, uśmiechów i historii, które opowiadają o życiu tych, którzy spoczywają w ziemi. Przyjrzyjmy się bliżej temu niezwykłemu miejscu, dowiedzmy się, dlaczego jest tak wyjątkowe i poznajmy kilka ciekawostek na jego temat.
Historia Wesołego Cmentarza
Miejsce to powstało dzięki pracy i wyobraźni jednego człowieka. W roku 1935 Stan Ioan Patras, który był lokalnym artystą i stolarzem, postanowił nadać swojemu rodzinnemu cmentarzowi zupełnie nowy wygląd. Zamiast tradycyjnych, smutnych pomników, zaczął tworzyć wesołe epitafia: kolorowe krzyże i tablice nagrobne, które opowiadały historie zmarłych. Każdy krzyż zwieńczony jest dwuspadowym daszkiem. Wszystkie nagrobki na cmentarzu utrzymane są w tej samej kolorystyce, gdzie głównym kolorem jest kolor niebieski symbolizujący niebo, czystość i nadzieję.
Kolor niebieski jest jedynie kolorem nadrzędnym, bo gdy przyjrzymy się poszczególnym nagrobkom z osobna, w detalach widać różnorodność kolorów i rzeźbionych wzorów. Nagrobki utrzymane są w stylu tzw. sztuki naiwnej.
Wesoły Cmentarz w Sapanta
Kolorowa tradycja
Każdy zmarły jest tu upamiętniony nie tylko swoim imieniem, datą urodzenia i śmierci, ale także rysunkiem i wesołym tekstem lub wierszem. Wiersze i obrazki opisują życie, pasje i osobowość zmarłego, a często mają zabarwienie humorystyczne. Każda tablica nagrobna jest ozdobiona ręcznie malowanym obrazem. Obrazy przedstawiają różne sceny z życia zmarłego, jego hobby, zainteresowania, zawód, czy nawet anegdoty z życia codziennego. Na przykład jeśli zmarły był rolnikiem, na tablicy możemy zobaczyć pola, krowy i oręż. Jeśli był miłośnikiem wędkowania, ilustracja może przedstawiać go z wędką w ręku i dużą rybą na haczyku.
Pod każdą ilustracją znajduje się wesoły wiersz, który jest napisany w charakterystycznym dla Wesołego Cmentarza stylu. Wiersze – podobnie jak zamieszczone tam obrazy – opisują życie, pasje, osobowość i nawet humorystyczne anegdoty dotyczące zmarłego. Są one często napisane w pierwszej osobie, jakby sam zmarły opowiadał o sobie.
Oto kilka przykładów takich tekstów:
„Jestem Mihaju, syn Mihaia. Gdy prowadziłem swe auto byłem w poważnych kłopotach i zakończyłem życie we wsi Sarasan. Tam dopadł mnie zły los, gdy wpadłem w poślizg i uderzyłem w drzewo kończąc nagle swój żywot. a teraz mówię do Was, drodzy rodzice: nie trwajcie resztę życia w smutku. Wszak dawaliście mi dobre rady. Ja sam jestem sobie winien zbytniej prędkości za kółkiem. Nie powinienem jechać tak szybko. a teraz widzę, co zrobiłem i że gniję w ziemi. Żyłem 20 lat, zmarłem w 1994.”
„Pod tym ciężkim krzyżem leży moja biedna teściowa. Przechodniu, proszę cię, staraj się jej nie zbudzić, bo jeśli wróci do domu, znowu będzie mnie karcić. Zostań tutaj, moja droga teściowo!”
To właśnie charakterystyczne wiersze i rysunki nadają temu miejscu unikalny charakter. Choć może to brzmieć nieco dziwnie, to dla miejscowej społeczności jest to sposób na celebrowanie życia i pamięć o zmarłych w radosny sposób.
Wesoły cmentarz w Sapanta jako działający warsztat
Wesoły Cmentarz w Sapanta jest zarazem lokalną atrakcją turystyczną. Możesz odwiedzić warsztat, w którym obecni artyści kontynuują tradycję malowania tablic i tworzenia kolorowych krzyży. Działalność założyciela S.I. Patrașa, który zmarł w roku 1977 jest kontynuowana przez Dumitru Pop Tincu. Obecnie na cmentarzu znajduje się ponad 800 nagrobków. Cimitriul Vesel jest jedną z najpopularniejszych turystycznych atrakcji regionu Marmarosz w Rumunii.
Zwiedzając ten wyjątkowy cmentarz, warto odwiedzić znajdującą się tam cerkiew z przepięknym wnętrzem.
Wesoły Cmentarz w Sapanta – cerkiew
Cała koncepcja wesołych pomników opartych na ilustracjach i wierszach jest nie tylko oryginalna, ale także pełna szacunku i empatii. Pomniki te pozwalają na indywidualizację każdego nagrobka, co sprawia, że każdy zmarły jest upamiętniany w sposób, który najlepiej oddaje jego życie i osobowość. To również pomaga rodzinom zmarłych odczuć radość i wdzięczność za życie swoich bliskich, zamiast skupiać się na żałobie.
Dla odwiedzających Wesoły Cmentarz w Sapanta to wyjątkowe doświadczenie, które pozwala lepiej zrozumieć i docenić rumuńską kulturę oraz innowacyjne podejście do upamiętniania zmarłych. To miejsce przypomina nam, że pamięć o tych, których straciliśmy, może być pełna uśmiechu i kolorów, a życie jest warte celebracji, nawet na cmentarzu.
Wesoły Cmentarz w Sapanta to miejsce, które udowadnia, że pamięć o zmarłych nie musi być smutna. To miejsce, w którym śmierć spotyka się z uśmiechem, a życie jest celebrowane w sposób niezwykły. Jeśli kiedykolwiek znajdziesz się w Rumunii, koniecznie odwiedź to niezwykłe miejsce i pozwól, by kolorowe krzyże i wesołe wiersze przypomniały Ci, że życie jest kruche, ale również pełne radości.
Wesoły Cmentarz w Sapanta z lotu ptaka
