Witold Pyrkosz był jednym z najwybitniejszych polskich aktorów, którego talent, charyzma i niezapomniane role zapisały się na stałe w historii polskiej kultury. Jego życiorys pełen jest sukcesów zawodowych, anegdot oraz miłości do teatru i kina. Dla wielu pozostaje Wichurą z Czterech pancernych i psa, niezapomnianym Jędrusiem Pyzdrą z serialu Janosik, Balcerkiem z Alternatywy 4, Lucjanem Mostowiakiem z M jak miłość czy wesołym Duńczykiem z komedii Vabank. Przyjrzyjmy się bliżej życiu i twórczości tego wyjątkowego artysty, którego dorobek na zawsze pozostanie inspiracją dla kolejnych pokoleń.
Pierwsze lata życia i droga do aktorstwa
Witold Pyrkosz urodził się 24 grudnia 1926 roku w Krasnymstawie, niewielkim mieście w województwie lubelskim. Zanim został aktorem pracował jako intendent w Centralnej Poradni Ochrony Macierzyństwa i Zdrowia Dziecka
W 1954 roku ukończył studia aktorskie w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej w Krakowie. To tam doskonalił swoje umiejętności, zdobywając warsztat, który uczynił go jednym z najbardziej rozpoznawalnych aktorów w Polsce.
Kariera teatralna – fundament sukcesu
Swoją karierę Witold Pyrkosz rozpoczął od teatru, co było naturalnym krokiem w czasach, gdy scena była głównym polem działalności artystycznej. W1955 roku rozpoczął swoją teatralną podróż, debiutując w kieleckim Teatrze im. Stefana Żeromskiego. Jego pierwszą rolą był Janek Topolski w Lekkomyślnej siostrze w reżyserii Tadeusza Kubalskiego. W Kielcach wystąpił również w Zbiegach w reżyserii Tadeusza Byrskiego, po czym przeniósł się do Teatru Ludowego w Krakowie, gdzie przez dziewięć lat kreował niezapomniane postaci. Wśród nich szczególnie wyróżniał się George Milton z Myszy i ludzie (1959), który zachwycił recenzentów swoją autentycznością i delikatnością emocjonalną. Jego talent doceniono również rolą Sadybana w Kondukcie, za którą otrzymał nagrodę na IV Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych w 1963 roku.
Od 1964 roku przeniósł swoją aktorską działalność do Wrocławia, grając zarówno w Teatrze Polskim, jak i na scenie Teatrów Dramatycznych. Z powodzeniem wcielał się w postacie klasyczne, takie jak Cześnik Raptusiewicz w Zemście (1969), za co otrzymał wyróżnienie na Telewizyjnym Festiwalu Teatrów Dramatycznych. Sięgał również po ambitne role w dramatach Witkacego, Becketta czy Szekspira. W tamtym czasie współtworzył kabaret Dreptak, który aż pięć razy zdobył Iglicę, nagrodę czytelników Słowa Polskiego.
W 1975 roku Witold Pyrkosz osiedlił się w Warszawie, gdzie jego kariera nabrała jeszcze większego rozmachu. Występował na deskach niemal wszystkich znaczących stołecznych teatrów, w tym Polskiego, Studio, Rozmaitości, Narodowego czy Na Woli. Jego ostatnią premierą teatralną była rola Mateja w Pułkowniku Ptaku Christo Bojczewa, wystawiona w Teatrze Ochoty w 2004 roku. W trakcie swojej bogatej kariery zagrał w ponad 120 inscenizacjach teatralnych, 40 realizacjach Teatru Telewizji oraz 160 spektaklach Teatru Polskiego Radia.
Wszechstronność aktorska pozwalała mu wcielać się zarówno w role dramatyczne, jak i komediowe. W teatrze zdobył nie tylko uznanie krytyków, ale również miłość publiczności, co otworzyło mu drzwi do świata kina i telewizji.
Sukcesy filmowe i telewizyjne
Prawdziwą popularność przyniosły Pyrkoszowi role filmowe i telewizyjne. Jego debiut w filmie miał miejsce w 1956 roku w obrazie Cień w reżyserii Jerzego Kawalerowicza. Od tego momentu rozpoczęła się jego wielka przygoda z kinem.
Do najbardziej znanych filmów z jego udziałem należą arcydzieła takie jak: Eroica (1957) Andrzeja Munka, Rękopis znaleziony w Saragossie (1964) Wojciecha Jerzego Hasa oraz komedia Sami swoi (1967) Sylwestra Chęcińskiego. Na uwagę zasługuje także jego pierwszoplanowa rola w filmie Meta (1971) Antoniego Krauzego, w którym opowiedziano historię spotkania dawnych szkolnych kolegów po latach.
Popularność wśród szerokiej publiczności zyskał dzięki wyrazistym rolom w serialach. Jako kapral Franek Wichura w kultowych Czterech pancernych i psie (1966–1970) czy Jędruś Pyzdra, w przygodowym Janosiku (1973), gdzie aktor wcielając się w postać przebiegłego i dowcipnego zbójnika zaskarbił sobie sympatię widzów wraz z Markiem Perepeczko i Boguszem Bilewskim.. Nie mniejsze uznanie przyniosła mu rola Józefa Balcerka w satyrycznych Alternatywach 4 (1983) oraz występ jako Duńczyk w kultowej komedii Vabank (1981) oraz jej kontynuacji Vabank II, czyli riposta (1984) Juliusza Machulskiego. Komediowy talent Pyrkosza i jego naturalność na ekranie sprawiły, że stał się ulubieńcem widzów, przyciągając uwagę swoją autentycznością i tworząc postacie, które zapadały w pamięć na lata.
Przez dwie dekady Witold Pyrkosz niezmiennie wcielał się w postać nestora rodu, Lucjana Mostowiaka, w serialu M jak miłość, który od 2000 roku przyciągał miliony widzów.
Jego kariera, obejmująca ponad 120 ról filmowych i telewizyjnych, świadczy o niezwykłej wszechstronności i talencie. Pyrkosz był „mistrzem drugiego planu”, który potrafił jednym spojrzeniem czy gestem nadać scenie wyjątkowy charakter, nierzadko kradnąc uwagę widza na długo.
Prywatne życie – człowiek z pasją
Witold Pyrkosz był nie tylko wielkim aktorem, ale także człowiekiem pełnym energii, humoru i pasji. Był znany ze swojego poczucia humoru i umiejętności budowania ciepłych relacji z innymi ludźmi.
Był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Ewa Bilewska, z którą miał syna Pawła. Od 1964 roku do śmierci był żonaty z Krystyną, z którą miał dwoje dzieci: syna Witolda i córkę Katarzynę. Był szczęśliwym mężem i ojcem. Jego życie rodzinne, choć trzymane z dala od medialnego zgiełku, było dla niego niezwykle ważne. Pyrkosz wielokrotnie podkreślał, że rodzina jest dla niego ostoją i źródłem siły.Mieszkał w podwarszawskiej Górze Kalwarii.
Ostatnie lata i pożegnanie
Mimo podeszłego wieku Witold Pyrkosz pozostawał aktywny zawodowo niemal do samego końca. Jego ostatnie lata życia były wypełnione pracą na planie M jak miłość oraz spotkaniami z fanami.
Aktor zmarł 22 kwietnia 2017 roku w Warszawie w wieku 90 lat. Przyczyną śmierci był udar, który był następstwem komplikacji związanych z zapaleniem płuc. Jego odejście było ogromnym ciosem dla polskiej kultury oraz rzeszy fanów, którzy przez lata śledzili jego karierę.
Miejsce spoczynku
Witold Pyrkosz został pochowany na cmentarzu parafialnym w Górze Kalwarii, niedaleko Warszawy. Jego grób, skromny i elegancki, jest często odwiedzany przez fanów, którzy chcą oddać hołd jednemu z najwybitniejszych polskich aktorów.
Góra Kalwaria, miejsce spoczynku Pyrkosza, ma szczególną atmosferę, która sprzyja zadumie i refleksji nad życiem i dorobkiem artysty. Grób aktora jest otoczony kwiatami i pamiątkami od wdzięcznych widzów, którzy pamiętają jego niezapomniane role.
Witold Pyrkosz jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych aktorów polskiego kina, którego dorobek obejmuje zarówno kultowe filmy, jak i popularne seriale. Jego talent i charyzma sprawiły, że pozostawił trwały ślad w sercach widzów oraz w historii polskiej kinematografii.
Dorobek artystyczny Witolda Pyrkosza to prawdziwy skarb polskiej kultury. Jego role w filmach, serialach i na scenie teatralnej są dowodem niezwykłego talentu i wszechstronności aktorskiej. Pyrkosz potrafił wzruszać, bawić i inspirować, a jego postacie na długo pozostaną w sercach widzów.
Pozostawił po sobie nie tylko niezapomniane kreacje, ale także przykład, jak żyć z pasją i zaangażowaniem. Był człowiekiem, który nigdy nie przestawał kochać swojego zawodu, co było widoczne w każdej jego roli.
Witold Pyrkosz przez dziesięciolecia dostarczał widzom niezapomnianych wrażeń. Jego życie, wypełnione pasją i miłością do sztuki, jest inspiracją dla wielu młodych artystów.
Choć nie ma go już wśród nas, jego twórczość wciąż żyje – w filmach, serialach i wspomnieniach widzów. Witold Pyrkosz na zawsze pozostanie w pamięci jako mistrz polskiego aktorstwa, którego talent i charyzma uczyniły go jedną z najbardziej cenionych i charakterystycznych postaci w historii polskiej kultury.
